- دانشنامه رفتارشناسی
- 1. علوم شناختی
- ت
- ترس دیدگاه داروین

هیجان ها توسط فلاسفه، زیست شناسان، روان شناسان، نورساینتیست ها و ... با دیدگاه های مختلفی مورد بررسی قرار گرفته است. در این نوشته هیجان ترس دیدگاه داروین بیان می شود.
1
اثر کلاسیک داروین
ترس در اثر کلاسیک داروین (بیان هیجان در انسان و حیوانات، 1872) توضیحات بسیار دقیقی داشته و در مورد بروز ترس در جانوران عالی و انسان ارائه می دهد.
((شکسپیر : از میان همه تمایلات و احساسات بد، ترس منفورترین آنهاست.))
می توان گفت که تقریبا در همه انواع جانوران حتی پرندگان ترس باعث لرزیدن بدن آنها میشود، رنگ پوست سفید می شود، غدد عرقی فعال می شوند و مو بر بدن راست می شود. ترشحات دستگاه گوارش و کلیه ها زیاد می شود.
و فضولات بدن به دلیل انبساط ماهیچه های اسفنگتر به طور غیرعادی دفع می شود، این حالت در هنگام ترس در انسان مشاهده شده است و من آن را در بعضی از چهارپایان، سگ ها، گربه ها و میمون ها نیز دیده ام. میزان تنفس زیاد میشود قلب به تندی و شدت میزند ولی در این باره که در چنین حالتی قلب خون بیشتری را به اندام ها میرساند می توان تردید داشت زیرا به نظر میرسد که در این حالت خون به پوست نمیرسد و قدرت عضلانی به زودی از بین میرود... قوای ذهنی به مقدار زیادی مختل میگردد، سستی کامل و حتی ضعف عارض میشود... پرندگان در هنگام ترس بر طبق یک قاعده کلی تمام پرهای خود را در هم فرو میبرند و در این حالت جثه شان آنقدر کوچک می شود که مایه تعجب می شوند...
2
مشاهدات ساتون
آقای ساتون به وضوح مشاهده کرده است که صورت میمون از ترس سفید می شود. میمون ها هم هنگام ترس می لرزند و و گاهی اوقات هم مدفوع یا ادرار آنها به طور غیر ارادی دفع می شود. پس جزئی با انبساط تمامی عضلات همراه است و در این مواقع سر در میان شانه ها فرو میرود... ترس به دنبال تعجب در فرد به وجود میآید.
علائم ترس و داروین
در هر دو حالت تعجب و ترس چشمان و دهان کاملا باز می شود و ابروها به بالا کشیده میشوند فردی که دچار ترس شده است در آغاز مثل یک مجسمه از حرکت باز می ایستد نفسش می گیرد و یا اینکه قوز میکند و دولا می شود به طوری که گویی میخواهد خود را از دید ها پنهان کند سفید شدن رنگ پوست در موقع ترس تا اندازه زیادی به دلیل فعالیت اعصاب کنترلکننده رگ های خونی است که در چنین حالتی باعث انقباض شریانهای کوچک پوست میشود که متعاقب آن بدن بلافاصله عرق می کند این عرق کردن بسیار قابل توجه است زیرا که موجب سرد شدن پوست بدن میشود و اصطلاح میگوییم عرق سرد بر بدن نشسته است و حال آنکه غدد عرقی موقعی که کاملا فعال میشوند که پوست گرم شده باشد موهای سطح پوست بدن راست می شود و عضلات سطحی بدن به لرزش می افتد.
به دلیل اختلال در کار قلب عمل تنفس شدت می گیرد فعالیت غدد بزاقی کم و دهان خشک و غالباً باز و بسته می شود من چنین متوجه شدم که ترس ضعف باعث میشود که در فرد میل شدیدی به خمیازه کشیدن به وجود آید یکی از مشخصترین علائم ترس لرزش همه عضلات بدن است و این حالت اغلب در لب ها مشاهده می شود همانطور که ترس شدت می گیرد و به حالت عذابآور وحشت مبدل میشود نفس کشیدن سخت و لبها متشنج می شود گونه ها به لرزش می افتند احساس گرفتگی در گلو به وجود می آید چشمان از حدقه بیرون می افتند و به سوی عامل ایجادکننده وحشت ثابت می مانند یا اینکه بیقرار از جهتی به جهت دیگر می چرخند . در چنین حالتی مردمک های چشم منبسط می شوند٬ همه عضلات سخت و یا دچار یک حرکت تشنجی می شوند ...
داروین به بعد ترس نقدر با جزئیات دقیق توجه دارد که سایر محققانی که بعدا در این خصوص مطلبی نوشته اند ، یا قسمتهای از یافته های داروین را تکرار کرده اند و یا این که به گونه ای به تکمیل آن پرداخته اند.