هیجان می تواند به صورت بسیار ارزشمند، به عنوان حالت های فراخوانده شده به وسیله پاداش و تنبیه هایی که عملکرد خاص دارند، توضیح داده شود. پاداش برای هر نوع ارگانیزم، انسان یا حیوان می تواند مؤثر و تنبیه منجر به رفتار اجتناب یا فرار شود.
یک مثال از هیجان این است که به دنبال گرفتن پاداش مانند برنده شدن در مسابقه ای حالت شادی ایجاد می شود. نوع دیگر هیجان می تواند ناشی از ترس تولید شده از طریق صدای ناگهانی برخورد دو اتوبوس یا نشانه های بیان خشم در چهره ی فردی دیگر باشد. تلاش ما بر این است که از محر ک هایی که حالت تنبیهی دارند اجتناب کنیم. یک نمونه از این رفتارها می تواند این موضوع باشد که به دنبال حذف پاداش مورد انتظار، حالت ها ی سرخوردگی، خشم، غم و اندوه ایجاد می شود. نمونه هایی از این دست نشان می دهند که چگونه هیجانات می توانند از طریق حذف یا فسخ یا ایجاد محرکها حالات تنبیه یا پاداش را ایجاد کنند. اما قبل از پذیرفتن این نظریه باید توجه کنیم که آیاهیچ استثنایی برای این قاعده وجود دارد یا خیر؟ آیا هیجانی وجود دارد که از طریق محرک ها و رویدادهای به خاطر مانده شده، که ارزش پاداش وتنبهی ندارند، به وجود آمده باشد؟ آیا محرک پاداش و تنبیهی وجود دارد که حالت هیجانی ایجاد نکند؟ نکته این است که بسیاری از دیدگاه ها ونظریه های هیجان در بخشی از فرایند، شامل ارزیابی مشترک هستند ودرهمه ی این نظریه ها، مفهوم ارزیابی، شامل این است که آیا چیزی دارای ارزش پاداش است یا تنبیه؟

هیجانات می توانند برای عملکرد 6 فاکتور زیر علت شوند:

1- احتمال تقویت
2- شدت تقویت
3- هر محرک محیطی ممکن است تعدادی از تقویت کننده های مرتبط مختلفی داشته باشد. مثلا یک محرک ممکن است با پاداش و تنبیه همراه شده باشد و اجازه بدهد که حالت های دوگانه تعارض ایجاد شود.
4- هیجانات فراخوانده شده توسط محرک های مرتبط با تقویت کننده های اولیه ی مختلف متفاوت باشند.
5- هیجانات فراخوانده شده بوسیله محرک های تقویت کننده ثانویه مختلف ممکن است با همدیگر متفاوت باشند. حتی اگر تقویت کننده های اولیه شبیه هم باشند.
6- هیجانات فراخوانده شده می توانند به این موضوع وابسته باشند، که پاسخ رفتاری مثبت یا فعال امکان دارد یا خیر؟ برای مثال اگر پاسخ رفتاری فعال می تواند به حذف تقویت کننده مثبت منجر شود پس خشم تولید می شود، ولی اگر فقط رفتار مثبت وجود داشته باشد ممکن است ناراحتی و افسردگی یا غم و اندوه بوجود آید.
نکته: شایان ذکر است که هیجانات را می توان از طریق فراخواندن تقویت رویدادی تقویت کرد.